Petronas ပိုင်ဆိုင်မှုများ သိမ်းယူမည့် အမွေဆိုင်အမှုအသစ် ဆက်လက်ရင်ဆိုင်

Petronas ပိုင်ဆိုင်မှုများ သိမ်းယူမည့် အမွေဆိုင်အမှုအသစ် ဆက်လက်ရင်ဆိုင်

မလေးရှားနိုင်ငံမှ နိုင်ငံပိုင်ရေနံကုမ္ပဏီ Petronas က နယ်သာလန်တွင် တရားရုံးတွင် စွဲချက်တင်ခဲ့သည့် စူလူ စူလတန်၏ အမွေဆက်ခံသူများက ကုမ္ပဏီ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုများအပေါ်  ၎င်းတို့က ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ပြောဆိုမှု မှန်သမျှကို တရားတဘောင် ယှဉ်ပြိုင်သွားမည်ဟု ပြောကြားပါသည်။
.
Sulu အမွေဆက်ခံသူများသည် နယ်သာလန်နိုင်ငံရှိ Petronas ပိုင်ဆိုင်မှုများကို သိမ်းယူ‌ပေးရန် ကြာသပတေးနေ့ (အောက်တိုဘာလ ၆)တွင် နယ်သာလန်တရားရုံးထံ ဦးတိုက်လျှောက်ထားခဲ့သည်။ သောကြာနေ့တွင် မလေးရှားအစိုးရက အမွေခံတို့၏ နောက်ဘိတ်ဆုံး ရွှေ့လိုက်သည့်အကွက်ကို ဥပဒေကြောင်းအရ ရင်ဆိုင်သွားမည်ဟု ပြောကြားပါသည်။ 
Petronas လက်အောက်ခံလုပ်ငန်းအချို့၏ ရုံးချုပ်များ နယ်သာလန်တွင် ထားရှိပါသည်။

၁၉ ရာစုတွင် Sabah ကို ငှားရမ်းခြင်းအတွက် စူလူ စူလတန် အမွေဆက်ခံသူများအား နစ်နာကြေးပေးရန် ပြင်သစ်ခုံသမာဓိ တရားရုံးက ဖေဖော်ဝါရီတွင်  စီရင်ချက် ချခဲ့ပြီး  မလေးရှားအစိုးရမှ အသိအမှတ်ပြုရန် ငြင်းဆိုခဲ့ပါသည်။ ထိုနောက်တွင်  အမွေဆက်ခံသူများသည် နိုင်ငံရပ်ခြားရှိ Petronas ပိုင်ဆိုင်မှုများကို ပစ်မှတ်ထားနေကြခြင်းဖြစ်သည်။

.
၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သော နောက်ဆုံးဘိတ် စူလူ စူလတန် Jamalul Kiram II ၏ အမွေဆက်ခံသူများဟု တောင်းဆိုနေကြသူများသည် လူလတ်တန်းစား ဖိလစ်ပိုင် နိုင်ငံသားများ ဖြစ်ပါသည်။
.
Sultan Jamalul Kiram II သည် အသက် ၁၀ နှစ်အရွယ် ၁၈၉၄ ခုနှစ်တွင် ဖိလစ်ပိုင်အနီးတွင်ရှိသော စူလူကျွန်းစု၏ စူလတန်ဖြစ်လာခဲ့ပြီး စူလူ စူလတန်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံရသည့် နောက်ဆုံး စူလတန် ဖြစ်သည်။  ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင် သူ ကွယ်လွန်သည့်အခါ စူလတန် အရိုက်အရာကို တိုက်ရိုက်ဆက်ခံသူ မရှိချေ။

Sabah တွင် ရေနံသိုက်များ မတွေ့ခင်က  ၁၈၇၈ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှ ကုန်သွယ်ရေး ကုမ္ပဏီတစ်ခုက Sabah မြေပိုင်နက်ကို စူလူ စူလတန်ထံမှ သဘောတူစာချုပ်ဖြင့် ငှားရမ်းခဲ့သည်။

အမွေဆက်ခံသူများဟုဆိုသည့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသား ၈ ဦးက မလေးရှား အစိုးရထံမှ ၎င်းမြေငှားရမ်းခများ ပေးရန်  ကြွေးကျန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၅ ဘီလီယံ တောင်းဆိုရာ မရသဖြင့် တရားစွဲဆိုခဲ့ရာ နှစ်အတန်ကြာပြီးချိန်တွင် ပြင်သစ် ခုံသမာဓိတရားရုံးသို့ ရောက်ရှိကြပြီး တရားရုံးက ၎င်းတို့ကို အနိုင်ပေးလိုက်သည်။ ပြင်သစ်နှင့် လူဇင်ဘတ်တို့ရှိ ဘဏ်များမှ Petronas လက်အောက်ခံ လုပ်ငန်း ၂ ခု ဖြစ်သည့် Petronas Azerbaijan (Shah Deniz) and Petronas South Caucasus တို့၏ ငွေစာရင်းများကို ရပ်ခိုင်းထားစေသည်။ 
Petronas သည် မလေးရှား အစိုးရ ဝင်ငွေများ၏ ၁၁ % ကို ရှာပေးနေသည့် နိုင်ငံပိုင် လုပ်ငန်းဖြစ်သည်။ သို့ဖြစ်ရာ Petronas ကို ထိပါးလာသည့်အတွက် မလေးရှား လွှတ်တော်တွင် အရေးတကြီးကိစ္စရပ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး မလေးရှားအစိုးရက တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ Sulu “task force” ကို ဖွဲ့စည်းသည်။
 
အမွေဆက်ခံသူတို့သည် တရားစွဲဆိုရန် စရိတ်စကများသည် ယခုအခါ အနည်းဆုံး ကန်ဒေါ်လာ ၁၀ သန်းကျော် ကုန်ကျထားပြီပြီဖြစ်သည်။ ကုန်ကျစရိတ်အတွက် ယူကေမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ရန်ပုံငွေလုပ်ငန်း Therium က ကျောထောက်နောက်ခံပြုပေးသည်။ ဥပဒေရေးရာအတွက် လန်ဒန်မှ ဥပဒေအကျိုးဆောင် လုပ်ငန်းတစ်ခုက အမှုလိုက်ပေးသည်။ အမှုနိုင်လျှင် စရိတ်စကများနှင့် အကျိုးအမြတ်များ ရရှိကြမည်။ အမှုရှုံးလျှင် ဖွတ်မရ ဓားမ ဆုံး ဖြစ်မည်။ 

လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း ၁၄၄ နှစ်ကြာက ဗြိတိသျှ ကိုလိုနီခေတ်တွင် ဘော်နီယိုကျွန်းတွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသော သဘောတူစာချုပ်ကို ယခု တရားတဘောင် ရင်ဆိုင်နေကြသည်။

၂၀၂၂ မတ်လတွင် ပြင်သစ် ခုံသမာဓိ Gonzalo Stampa က  ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် ယူကေထံမှ မလေးရှား လွတ်လပ်ရေး ရယူသည့်အခါ ၁၈၇၈ အငှားစာချုပ်အတွက် တာဝန်ကိုလည်း တစ်ပါတည်း ရယူပြီးသား ဖြစ်သည်ဟု ဆုံးဖြတ်သည်။ 

မလေးရှားသည် ခုံသမာဓိ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ငြင်းဆန်နေသရွေ့  အမွေဆက်ခံသူများထံ ပေးဆပ်ရမည့်  ၎င်း၏ကြွေးမြီများ တိုးလာဖွယ်ရှိသည်။ တစ်နှစ်ကြာတိုင်း ၁၀% ထပ်တိုးရမည်ဟု စီရင်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

Stampa က မလေးရှား အချုပ်အခြာအာဏာကို ကျူးကျော်သည်ဟု မလေးရှားအစိုးရက စွပ်စွဲသည်။ အမွေဆက်ခံသူများသည် စူလူ စူဘတန်၏ အမွေခံထိုက်သူများ ဟုတ်မှန်ကြောင်း၊ အစစ်အမှန်ဖြစ်ကြောင်း ‌စိစစ်ခြင်းလည်း မရှိဟု အချို့က ဝေဖန်သည်။ 

Source FMT, FT