ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုနည်းသော ဓာတုဗေဒ ဓာတ်မြေသြဇာဖော်စပ်နည်းလမ်း

အပင်များအတွက် လိုအပ်သော အာဟာရဓာတ်များကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ရန်အတွက် မြေသြဇာများကို အသုံးပြုကြရသည်။

မြေသြဇာများကို(၁)ဓာတ်မြေသြဇာများ၊(၂)အပင်နှင့်သက်ရှိတို့၏ ရုပ်ကြွင်းများ၊ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများမှရသော သဘာဝမြေသြဇာ များဟူ၍ အကြမ်းဖျဉ်း နှစ်မျိုးခွဲနိုင်သည်။

ဓာတ်မြေသြဇာများကို ဓာတ်ဖွဲ့့စည်းမှုအရပါဝင်ပစ္စည်း တစ်မျိုးတည်းပါသော ရိုးရိုးမြေသြဇာ(single fertilizer)၊ ပါဝင်ပစ္စည်းနှစ်မျိုးပါသောသောမြေသြဇာ(incomplete fertilizer)နှင့် အဓိက N-P-K ပါဝင်ပစ္စည်း

သုံးမျိုးနှင့်အထက် ပါဝင်သော ကွန်ပေါင်းမြေသြဇာ(complete fertilizer)ဟူ၍ သုံးမျိုးခွဲနိုင်ပေသည်။

ကွန်ပေါင်းမြေသြဇာ အိတ်များတွင် N-P-K ၊ N-P-K-S၊ စသော စာများနှင့် 15-15-15 ၊10-20-10၊10-10-20+5S စသော ကိန်းဂဏန်းများကို တွေ့ရပေမည်။

N-P-K နှင့် S ဆိုသည်မှာ N=နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ်၊ P=ဖော့စပါးရပ်စ် ခေါ် မီးစုန်းဓာတ်၊K=ပိုတက် ခေါ် ပြာဓာတ်၊S=ဆာလဖာ ခေါ် ကန့်တို့ကို အတိုကောက် ခေါ်ခြင်းဖြစ်သည်။

10-10-10-5 S ဟုရေးထားသည်မှာ N=10 %၊ P=10 % (P205)၊ K=10 % (K2O)၊ S= 5 % ပါဝင်သည် ဟု ဆိုလိုခြင်းဖြစ်သည်။

ဥပမာ ကွန်ပေါင်းမြေသြဇါ တစ်ပိသာတွင် N =10 ကျပ်သား၊ P=10 ကျပ်သား အစရှိသဖြင့်ပါဝင်သည်ဟု ဆိုလိုသည်။

ကွန်ပေါင်းမြေသြဇာ များရရှိဖို့အတွက် ရိုးရိုးမြေသြဇာ သို့မဟုတ် နှစ်မျိုးပါ မြေသြဇာများကို အသုံးပြု ရောစပ်ရပေမည်။

ရောစပ်ရာတွင် အသုံးပြုမည့် ဓာတ်မြေသြဇာတွင် ပါဝင်သော ဓာတ်များ ၊ပါဝင်မှု အချိုးများ ကို အရင်ဆုံး သိထားသင့်သည်။

N အတွက် အသုံးပြုနိုင်သော ပစ္စည်းများမှာ ယူရီးယား= Urea(CO(NH2)2)=46-0-0၊အမိုးနီးယား=Ammonia (NH3)=82-0-0 ၊အမိုးနီးယားနိုက်ထရိတ်=Ammonia nitrate=(NH4)(NO3)=34-0-0

၊ အမိုးနီးယမ်းဆာလဖိတ်=(NH4)2(SO4)=21-0-0+24S၊ UAN=Urea+NH4NO3=(28-32)-0-0 အမိုးနီးယမ်းဖော့စဖိတ်=(NH4)2(PO4)=28-21-0 ဖြစ်ပါသည်။

ယူရီးယားတွင် N=46/P=0/K=0ပါဝင်သည်။

P အတွက်အသုံးပြုနိုင်သောပစ္စည်းများမှာ Diammonium phosphate=DAP=18-46-0၊ Monoammonium phosphate=MAP=11-48-0၊ တီစူပါ=TSP=Triple super phosphate=0-46-0၊

Ordinary super phosphate=OSP=0-20-0၊ Ammonium polyphosphate=11-32-0/10-34-0

သတိပြုရမည်မှာDAP တွင် N=18%-P=46%-K=0ပါဝင်ပြီး TSP တွင် P=46%တစ်မျိုးတည်းပါဝင်သည်။

K အတွက်အသုံးပြုနိုင်သော ပစ္စည်းများမှာ ပိုတက်=Potassium chloride (Muriate of potash) (MOP)=(KCL)=0-0-60-45CL၊ Potassium sulphate=(K2S04)=0-0-50+18 S

၊Potassium nitrate=KNO3=13-0-44၊ Potassium magnesium sulphate=0-0-18+11Mg+21S များဖြစ်ပါသည်။

အထက်ပါ Sပါသော ပစ္စည်းများနှင့် ဆါလဖာခေါ် ကန့် S=0-0-0-(85-100S)ကိုအသုံးပြုနိုင်သည်။

ကွန်ပေါင်းမြေသြဇာ ရောစပ်ရန်အတွက် ယူရီးယားတွင် N-46%၊ တီစူပါတွင် P-46%၊ပိုတက်တွင် K-60%

တို့ကို အခြေခံထား၍ လွယ်ကူစွာတွက်ချက် နိုင်သည်။ (ပုလဲတွင် N-46%ပါဝင်သော်လည်း

P မှာ P2O5-46%နှင့် K မှာ K2O-60%ဖြစ်သည်)

ဥပမာ(၁) 15-15-15 ရောစပ်နည်းတွင် ကွန်ပေါင်း 100kg တွင် N=15kg,P=15kg, K=15kg ပါဝင်ရမည်။

(N)46kg အတွက် ပုလဲ 100 kg လိုမည်

15kg----------------------?

15×100

------------- =32.60kg (ပုလဲ)လိုမည်

46

(P)46kg-------------------100kg တီစူပါ လိုမည်

15 kg-----------------------?

15×100------------ =32.60 တီစူပါ

46

(K)60kg-----------------100 ပိုတက် လိုမည််

15kg----------------------?

15×100------------ = 25kg ပိုတက်

60

စုစုပေါင်းအလေးချိန်=32.60+32.60+25=90.2kg (အဆင့်၁)50kg(30ပိသာ)အတွက်တွက်ကြမည်။

90.2kg မှာပုလဲ 32.60kg ထည့်ရမည်(15%)

**(50kg) အတွက်ပုလဲ--?

50×32.60

----------------- =18.07 kg (ပုလဲ)

90.2

90.2 kg မှာ P 32.6kg

**(50kg)--------?

50×32.6

-------------=18.07kg (P)(တီစူပါ)

90.2

90.2 kg-------25 K

**(50kg)-----------?

50×25

-----------=13.85 kg(K)(ပိုတက်)

90.2

15-15-15 ကွန်ပေါင်းတစ်အိတ်အတွက် ပုလဲ =18.07kg (×0.61ပိသာ)=10.84 ပိသာ၊ တီစူပါ =18.07kg

=10.84 ပိသာ၊ ပိုတက်=13.8 kg=8.28 ပိသာ အသီးသီးထည့်ရမည်။

(18.07+18.07+13.85=49.99kg)

မှတ်ချက်=15-15-15 အတွက်**( ) နေရာတွင် မိမိလိုချင်သောအလေးချိန်ကို အစားသွင်းတွက်ပါ။

ဥပမာ (100ပိသာ),(100kg) စသည်။

ဥပမာ (2)15-15-15+5S အချိုးရောစပ်နည်း

46kg အတွက် ပုလဲ 100 kg လိုမည်

15kg----------------------?

15×100

------------- =32.60kg (ပုလဲ)လိုမည်

46

(P)46kg-------------------100kg တီစူပါ

15 kg-----------------------?

15×100

------------ =32.60 တီစူပါ လိုမည်

46

(K)60kg-----------------100 ပိုတက်

15kg----------------------?

15×100

------------ = 25kg ပိုတက် လိုမည််

60

ဆာလဖာ တွင်S- 100%ဆိုပါက 5kg -S လိုမည့်စုစုပေါင်းအလေးချိန်=32.60+32.60+25+5

=95.2kg ဖြစ်သည်။

ဓာတ်မြေသြဇာတစ်အိတ် 50kg(30ပိသာ) အတွက်တွက်ကြမည်။

95.2kg မှာပုလဲ 32.60kg ထည့်ရမည်

#(50kg) အတွက်ပုလဲ--?

50×32.60

----------------- =17.12kg

95.2

95.2 kg မှာ P 32.6kg

#(50kg)--------?

50×32.6

-------------=17.12kg (P)

90.2

95.2 kg-------25 K

#(50kg)-----------?

50×25

-----------=13.13kg(K)

95.2

95.2kg-------5-S

#(50kg)-----?

50×5

--------=2.63kg(S)

95.2

15-15-15-5 Sကွန်ပေါင်းတစ်အိတ်အတွက်

ပုလဲ =17.12kg (×0.61ပိသာ)

=10.44 ပိသာ

တီစူပါ =17.12kg

=10.44 ပိသာ

ပိုတက်=13.13 kg

=8 ပိသာ

ကန့်မှုန့်=2.63kg

=1.60 ပိသာ အသီးသီးထည့်ရမည်။

(-0.48ပိသာ)

မှှတ်ချက်=15-15-15 -5Sအတွက်#( ) နေရာတွင် မိမိလိုချင်သော အလေးချိန်ကို အစားသွင်းတွက်ပါ။

ဥပမာ (100ပိသာ),(100kg) စသည်ဖြင့် ထည့်ပါ။

အထူးသတိပြုရန်မှာ အဆင့်(၁)တွင် စုစုပေါင်း အလေးချိန် 100ကျော်သော အချိုးများအတွက်သာ မှန်နိုင်ပါသည်။

100ထက်နည်းပါက အခြားအရာများဖြင့်ဖြည့်ရပါမယ်။

100ထက်ကျော်သော အချိုးများ အတွက် သာအဆင်ပြေပါသည်။

ကွန်ပေါင်းမြေသြဇာ အခြေခံရောစပ်နည်း ကို မိမိသိသမျှမျှဝေခြင်းသာဖြစ်သည်။

စျေးကွက်တွင် အလွယ်တကူမရပါက မိမိကိုယ်တိုင်လိုချင်သော အချိုးများကို (15-5-5)(5-20-10) စသဖြင့် အလွယ်တကူရောစပ်နိုင်စေရန် ဖြစ်သည်။

ရောစပ်ထားသော မြေသြဇာမှာ mixed/blended fertilizer သာဖြစ်ပြီး စက်ရုံမှထုတ်သော Compound/ Complex fertilizer မဟုတ်သည်ကို သတိပြုရန်လိုပါသည်။

သုံးစွဲသောပစ္ဇည်းများ၏ ရုပ်ဂုဏ်သတ္တိ၊ဓာတ်ဂုဏ်သတ္တိ၊အရွယ်အစား၊ အလေးချိန် မတူသဖြင့်စက်ရုံထုတ် ကွန်ပေါင်းမြေသြဇာများကဲ့သို့သုံးစွဲရ လွယ်ကူမည်မဟုတ်သောကြောင့်

သဘာဝဓာတ်မြေသြဇာများနှင့်ရောစပ်ပြီး မကြာခင် အသုံးပြု သင့်သည်။

Source: Agricultural and general